In memoriam: Archivaris Jan van Mosselveld (1926-2020)

Afgelopen week ontvingen we het bericht dat oud-archivaris Jan van Mosselveld is overleden. Onder andere De Stem besteedde aandacht aan zijn overlijden als grondlegger van het Markiezenhof in Bergen op Zoom.

We zouden op deze plaats nooit over Jan van Mosselveld hebben geschreven als hij ook niet aan het Tilburgse en Oosterhoutse archief verbonden zou zijn geweest. Min of meer toevallig kreeg hij een baan in het archiefwezen.

Johannes Hendrikus van Mosselveld werd op 24 juni 1926 te Kaatsheuvel geboren als zoon van Cornelis en Wilhelmina Klijn. Na hem zou in 1927 nog een broertje geboren worden, deze kreeg de voornaam Hendricus, roepnaam Harry.   De letter k in de tweede naam van zijn naam werd aanvankelijk met een c  geschreven, maar werd later veranderd in de k. Zijn vader was schoenmaker en het gezin woonde in de Hoofdstraat en later de Markstraat. Zijn moeder Mina was een ondernemend type. ze had haar eigen winkel: een kruidenierszaak of een tabakswinkel.

Jan van Mosselveld kon goed leren. Na de lagere school ging hij naar het seminarie te Oudenbosch. Echter hij voelde zich niet geroepen tot het priesterschap en keerde in het oorlogsjaar 1944 weer terug naar huis in Kaatsheuvel. Hij behaalde het diploma van de HBS in Waalwijk. In oorlogstijd betekende dat een dagelijkse gang op een fiets met genaaide autobanden zonder lucht naar de Mr. van Coothstraat. Na het behalen van het diploma -  zonder examens te hebben hoeven doen - ging hij op kantoor werken bij de schoenfabriek P.H. Vloemans (PéhaVé).

Enige jaren later vervolgde hij zijn studie op de zaterdagen bij de Katholieke Leergangen, waar nu het gebouw van de Interpolis staat. Ene broeder Vivinus introduceerde Jan bij gemeentearchivaris Schurink van Tilburg. Die was ziek en die broeder wist dat die wel wat hulp kon gebruiken Na een jaar werd Jan hulparchivaris en tevens waarnemend archivaris. In 1951 werd hij gediplomeerd archivaris en kreeg een vaste aanstelling bij het Tilburgse archief.

In het bijzonder had hij bemoeienis met de Kunstkring Tilburg. Als adjunct-archivaris had Van Mosselveld zitting in het dagelijkse bestuur.  Met betrekking tot een museum voor beeldende kunsten dacht de Stichting Kunstkring in de richting van een kleine collectie van moderne kunst. De Stichting Kunstkring presenteerde tussen 1951 en 1957 drie à vijf keer per jaar een tentoonstelling in de zalen van het Paleis-Raadhuis. Van Mosselveld bouwde een netwerk op van contacten met Nederlandse en Belgische kunstenaars, musea, kunsthandels en verzamelaars.



Op 1 februari 1957 startte hij in zijn nieuwe functie als streekarchivaris van het eerste wettelijk geregelde streekarchief met als standplaats Oosterhout. Niet alle gemeenten konden een eigen archivaris betalen maar hadden wel een archief. Een oplossing werd dan gevonden door een archivaris aan te stellen die langs die gemeenten reisde en niet vanuit een centrale plaats opereerde. Aanvankelijk werd hij aangesteld voor zes gemeenten: Geertruidenberg, Raamsdonk, Oosterhout, Terheijden, Teteringen, Waspik, later aangevuld met Alphen en Riel, Baarle-Nassau en Gilze en Rijen.

In 1967 zocht de gemeente Bergen op Zoom een nieuwe archivaris en rijksarchivaris Louis Pirenne tipte Van Mosselveld bij de gemeente. Hij kreeg drie functies, archivaris, conservator museum en organisator van tentoonstellingen. Vele jaren later in 1987 ging hij met pensioen. Zijn opvolger in Oosterhout werd archivaris Jan Broeders (1935-2017).

Vanwege de corona-maatregelen heeft het afscheid in besloten kring plaatsgevonden op woensdag 24 juni 2020. Precies de dag waarop hij 94 zou zijn geworden.

De foto's zijn afkomstig uit het privé-archief van de familie, die we met toestemming  beschikbaar hebben mogen stellen.