In hoeverre kun je het schrijven van je eigen familiegeschiedenis ‘digitaal leren’? Regionaal Archief Tilburg (RAT) en het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) proberen het uit met veertien cursisten die vandaag voor het eerst bijeen kwamen in het Bossche archief voor een kennismaking en instructie. Pas in juni ontmoeten zij elkaar voor een tweede maar tevens ook de laatste keer.
Want de cursus die geleid wordt door docenten Astrid de Beer en Hanneke van Eerden verloopt namelijk vrijwel geheel via een digitale leeromgeving.
Betekent dan dat het materiaal volledig online staat en dat de cursist dat op zijn eigen akkertje doorploegt? Nee, want in tegenstelling wat vaak wordt gedacht is digitaal lesmateriaal anders van opzet. Het is niet langer een map met lappen tekst en hier en daar een plaatje, maar veelal verwijzingen naar websites waar immers al veel materiaal beschikbaar is. Ook deze webpagina’s behoren geen lange woordenreeksen te bevatten: lezen vanaf een beeldscherm is immers niet prettig en doet onvoldoende recht aan de mogelijkheden van internet. Het is de kunst om de cursist zodanig divers materiaal voor te schotelen dat hij die zowel digitaal als ook analoog kan raadplegen.
De rol van de docent is bij het digitale leren dan ook anders dan bij de traditionele lesoverdracht. In dat laatste staat een leerkracht voor de klas en spreidt zijn kennis uit over de hoofden van de toehoorders. De laatste jaren weliswaar verlevendigd met een powerpoint maar vooralsnog blijft de lerende achterover zitten en kijkt en luistert naar hetgeen de docent te vertellen heeft. In een digitale leeromgeving bepaalt de docent de structuur, de onderwerpen en stelt tools beschikbaar om bijvoorbeeld communicatie te bevorderen. Ook zijn er mogelijkheden om opdrachten uit te zetten voor de cursisten.
Want van hen wordt een meer actieve rol verwacht dan alleen maar luisteren en het maken van aantekeningen. In het digitale leren kan de cursist zijn eigen tempo bepalen en het tijdstip waarop hij met het materiaal aan de slag gaat. Zo is de lesstof in principe 24 uur per dag beschikbaar en kan de lesstof ten allen tijden worden geraadpleegd. Ook het contact onderling tussen de studenten verloopt via een discussieruimte ofwel een forum. Iedere deelnemer kan er bijdragen posten, vragen stellen en in contact komen met de docenten.
De cursus Familiegeschiedenis bevat componenten als stamboomonderzoek, kadaster en bouwarchieven en wordt uitgebreid met onderwerpen die de cursisten zelf aandragen. Astrid de Beer en Hanneke van Eerden gaan hun uiterste best doen om de studenten te inspireren en te begeleiden in het doen van onderzoek en het schrijven van een verhaal. Voor de cursisten is het een uitdaging om in hun eigen familiegeschiedenis te duiken én om er een boeiend verhaal van te maken.
In juni zien we deze pennenvruchten verschijnen op websites en blogs zoals het een digitale cursus betaamt. Of er via de computer evenveel is geleerd als in een traditionele cursusruimte horen we van de cursisten zelf tijdens de laatste bijeenkomst in juni . In plaats van digitaal commentaar horen we dat liever ‘in real life’ in Regionaal Archief Tilburg.
