Vanaf mei 2021 is een onderzoeksgroep vanuit Regionaal Archief Tilburg bezig met het project Bevrijd van de vergetelheid. Geef elk oorlogsslachtoffer een gezicht. Het doel is om alle Tilburgse oorlogsslachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog een levensbeschrijving én een gezicht te geven. De resultaten worden gepubliceerd in de Wiki Midden-Brabant.
De afgelopen vier jaar is er hard gewerkt aan de levensbeschrijvingen en hebben we behoorlijk wat informatie, verhalen en foto’s binnen gekregen van familie en nabestaanden van de slachtoffers. Dank daarvoor! Momenteel hebben 557 slachtoffers (van de meer dan 700) een levensbeschrijving in de Wiki.
Hieronder lichten we enkele bijzondere verhalen uit.
Maria Grünholz-Meinhart (1903-1944)
Maria Meinhart, telg uit een uit Franse Sinti-familie, wordt op 15 mei 1903 in Nijmegen geboren als dochter van Jean Meinhart , rondreizend kunstenmaker, en Marie Leinberger. Van 1929 tot halverwege 1939 trekt zij, samen met Heinrich Grünholz (haar latere echtgenoot) en hun kinderen, met een woonwagen door België. Zij verdienen de kost als muzikanten. Vanaf 13 februari 1940 woont het gezin Grünholz aan de Stevenzandsestraat 46 in Tilburg.
In maart 1943 zijn Maria (met de kinderen) en Heinrich , vermoedelijk onafhankelijk van elkaar, naar België gevlucht in een poging om Frankrijk te bereiken. Maria wordt met de kinderen in België opgepakt en overgebracht naar de Dossinkazerne in Mechelen. Met het speciale Transport Z worden ze op 15 januari 1944 naar Auschwitz gedeporteerd. Op3 augustus 1944 wordt Maria vermoord in Auschwitz.
Klik hier om haar hele levensverhaal te lezen.
Familie Mutsaers
Op donderdag 1 februari 1945, omstreeks het middaguur, stort een V-1 neer achter de woningen aan de Minister Talmastraat 44 en 46. Er vallen tweeëntwintig doden en tientallen gewonden. Ook de materiële schade is enorm: negen woningen worden volledig vernield en zeven zwaar beschadigd.
Het gezin Mutsaers-Vermeer, dat aan de Minister Talmastraat 46 woont, wordt zwaar getroffen. Norbertus Mutsaers, zijn vrouw Maria Vermeer en vijf van hun zeven dochters (Corry, Riet, Jo, Toos en Bertha) komen die dag om het leven. Alleen Mien en Nelly Mutsaers, die op dat moment niet thuis zijn, ontkomen aan de ramp.
Klik hier om meer te lezen.
Koos Smeulders (1911-1944)
Koos Smeulders, kettingscheerder bij de AaBe-fabriek, woont met vrouw en dochter aan de Bosscheweg. Vanaf zaterdag 14 oktober 1944 komt Tilburg (in aanloop naar de bevrijding) in de vuurlinie te liggen. Geallieerde troepen bestoken Tilburg voortdurend met granaatvuur. Op 18 oktober is de omgeving van de Bosscheweg, de oostelijke invalsweg, het doelwit.
Het gezin van Smeulders zit vanwege de beschietingen in de schuilkelder bij kennissen aan het Insulindeplein. Er wordt flink geschoten op de toren van de Sacramentskerk. Smeulders is in de werkplaats bezig, wanneer hij een kind over de binnenplaats ziet lopen. Gealarmeerd door het geluid van granaatvuur, rent hij naar buiten en trekt het meisje net op tijd weg. Hij raakt zelf zwaargewond door een granaatscherf in zijn buik. Koos Smeulders overlijdt op 28 oktober 1944 aan zijn verwondingen.
Klik hier om zijn hele levensverhaal te lezen.
Foto's
Portret Maria Meinhart: afkomstig van de Dossinkazerne, Mechelen. Fotograaf onbekend
Portret Koos Smeulders met dochter Ria. Fotograaf onbekend, privécollectie M. Smeulders
