De coronacrisis in beeld: de sfeer slaat om.

In een archief wordt normaal gesproken gewerkt met het verleden. Via documenten en beelden wordt de samenleving gearchiveerd. In het depot bevinden zich honderden jaren aan historische documentatie. Tijdens de coronacrisis werd het heden echter opeens relevant.

Het belang van het documenteren van deze ingrijpende crisis drong in maart snel door bij verschillende erfgoedinstellingen. Als reactie op de ontwikkelingen stuurde Regionaal Archief Tilburg meteen een fotograaf op pad. Vanaf de eerste officiële besmettingen tot de steunbetuigingen aan de zorg, en van het sluiten van de grenzen tot het buiten sporten. We volgen de crisis door de lens van fotograaf Maria van der Heyden.

De maatschappelijke spanning neemt toe

De actualiteit van de coronacollectie werd met de afkondiging van de avondklok op 23 januari 2021 echter relevanter dan ooit. Waar in het voorjaar van 2020 de foto's nog hoop en troost uitstralen, slaat op de foto's van begin 2021 de sfeer om. De stemming wordt grimmiger. Dit begint subtiel met de desolate straten na negen uur in de avond. Slechts een enkele passant loopt nog met haar "avondklokhond" terwijl het schermpje van haar telefoon haar gezicht verlicht.

Het verzet tegen de coronamaatregelen blijft echter groeien. Met demonstraties, maar ook in anoniem met graffiti. Door de stad lezen we tags met teksten als "Stop de Lockdown" en "De Lockdown maakt studenten kapot".

Aan de Logtsebaan in Oisterwijk zijn bankjes beklad met "Corona = Leugen" en "Avondklok = WO3 Oorlog". Het is ironisch dat deze bankjes in de volksmond 'leugenbankjes' worden genoemd. Vroeger werden op dit soort bankjes namelijk de dorpsroddels en sterke verhalen verteld. Zo komen heden en verleden, waarschijnlijk onbewust, samen.

Vernielingen in Tilburg West

Het blijft echter niet bij deze relatief onschuldige vorm van protest. Vanaf zondagavond 24 januari escaleert de situatie in verschillende steden. Iedereen heeft de beelden gezien van brandende auto's en geplunderde winkels. In Tilburg verzamelden de relschoppers zich met name rondom de Westermarkt.

De volgende dag is de schade pijnlijk zichtbaar. De etalage van kinderkledingwinkel New Vulto is ingegooid. Dankzij de goede beveiliging van de winkel is de zaak gelukkig niet geplunderd. Op meerdere plekken in de wijk zijn beschadigde ruiten te zien, zoals bij een flat en bij supermarkt Albert Heijn. Aan de Postelse Hoeflaan herinnert een uitgebrand bushokje nog aan van het geweld van de vorige avond. 

Positieve initiatieven voeren de boventoon

Gelukkig zien we in het straatbeeld niet alleen ontstemming. Hoewel er een algehele moeheid ontstaat door het thuiswerken en gebrek aan afleiding, worden nog steeds nieuwe initiatieven ondernomen. Begin januari zijn bijvoorbeeld nieuwe kastanjebomen gepland bij het Spoorpark. Met de oranje lampionnen zijn ze een symbool van steun voor iedereen die met de slopende gevolgen van corona te maken heeft.

Daarnaast heeft de horeca rondom de Piushaven de handen ineengeslagen. Gezamenlijk hebben ze skihutjes op de kades geplaatst, waar voorbijgangers soep, warme dranken en lekkers kunnen halen. Voor de gelegenheid sluit café Zomerlust ook aan. 

Wat zal de toekomst brengen?

Het verloop van de coronacrisis is grillig en laat zich lastig voorspellen. Regionaal Archief Tilburg blijft de crisis actief documenteren. Hoe worden de verkiezingen georganiseerd? Hoe verloopt het vaccineren? En hoe drinken we straks weer ons eerste drankje op het terras? De toekomst zal het leren!

De coronacollectie: downloads & tip de fotograaf.

De volledige coronacollectie bekijk je hier. Of combineer je zoekopdracht met de term 'covid-19'. Alle beelden uit archief 1728 mogen gedownload en gebruikt worden onder vermelding van de fotograaf en collectie Regionaal Archief Tilburg. Voor vragen over de foto's mag je contact opnemen met de afdeling Beeld & Geluid. 

Heb je een tip voor onze fotograaf? Stuur dan een berichtje naar coronacollectie@regionaalarchieftilburg.nl.