Het internet staat al geruime tijd vol van de lastminutes naar de Spaanse kust, stedentrips naar beroemde Europese plaatsen en steeds goedkopere vluchten naar verre tropische landen. Talloze reisorganisaties regelen tegen betaalbare prijzen een geschikte vakantie voor alle doelgroepen, te kennen; jeugdvakanties, seniorenreizen, natuurvakanties, groepstripjes en niet te vergeten de cruisevakanties. Tot honderd jaar geleden was een reis naar het buitenland lang niet voor iedereen weggelegd. Alleen wanneer men het vermogen had, kon hij zich een vakantie veroorloven. Net als vandaag de dag hetgeen via Facebook en Instagram vastgelegd wordt, maakten reizigers destijds een fotocollectie in de vorm van een album. Het derde deel van de blogserie ‘Uit de bovenklasse’ gaat over een bijzonder vakantiealbum omstreeks 1910.
Regionaal Archief Tilburg beschikt over een bijzondere fotocollectie van de familie Diepen, een vooraanstaande familie in het Tilburgse textiellandschap. Het interessante aan deze verzameling is dat het een intieme kijk biedt in de leefwijze van een welgestelde familie. Het maken van foto's was destijds geen reguliere bezigheid. Vaak werden foto's genomen in speciale ateliers waar het verhaal strak in scene werd gezet. Herman Diepen (1877-1946), indertijd eigenaar van de gelijknamige fabriek in Tilburg, beschikte zelf over een camera waardoor traditionele stijfheid en poses doorbroken werden en foto's vanuit een natuurgetrouw oogpunt bekeken kunnen worden.
Lang hebben wetenschappers gedacht dat reizen in de negentiende eeuw niet te vergelijken was met de vakanties van nu. Vakanties zouden in de moderne tijd niet voorkomen en wanneer men dan toch op vakantie ging, dan werden zij geacht om een zogeheten ´Grand Tour´ af te leggen. De ´Grand Tour´ is niet te vergelijken met lekker luieren op het strand, hier en daar wat winkels afgaan en iedere dag een ander eettentje. Tijdens de ´Grand Tour´ ervoer men een voorgekauwde expeditie die uiterst educatief van aard was. Vaak speelde de ´Grand Tour´ zich af in Italië alwaar de reiziger zich liet inspireren door de kunst en architectuur uit de klassieke oudheid. Dit gebruik deed zich voor tussen de achttiende en het begin van de twintigste eeuw. Doorgaans werd de reis gemaakt door jonge mannen met als doel zich nadien te kunnen rekenen tot een verlicht gezelschap van mannen die hetzelfde ondernomen hadden.
Echter, niets is minder waar! Afgelopen decennia is er door historici veel onderzoek gedaan naar vormen van vakantie, reizen en toerisme gedurende de moderne tijd. Uit diverse bronnen bleek dat men, naast de populaire Grand Tour, weldegelijk uit was op meerdere vormen van ontspanning in het buitenland. Zo bestaat er bewijsmateriaal van commerciële badplaatsen, spa’s, natuurtrekpleisters en stedentrips! En naast de rijke mannen werden deze reisjes eveneens afgelegd door vrouwen, kinderen en lieden uit de middenklasse. Het vakantiealbum uit de collectie van de familie Diepen leent zich uitstekend voor nader onderzoek.
Het betreffende vakantiealbum is cadeau gedaan aan Bernard Straeter (1861-1920), toenmalig eigenaar van de gelijknamige textielfabriek aan de Zomerstraat in Tilburg. Vermoedelijk is oom Bernard samen met zijn twee nichtjes (wiens namen nog onbekend zijn) op reis gegaan. De reis speelt zich voornamelijk af in Zuid-Duitsland en Oostenrijk alwaar het gezelschap van drie, diverse wandeltochten en stedentrips niet uit de weg ging. De laatste vijftien pagina’s bestaan uit korte rijmpjes die een inzicht geven in luxueuze bezigheden zoals ontbijt op bed en het eten van forellen en kreeft van achttien franken! Het album is hier te bekijken. Met de aangegeven pijltjes kun je de digitale bladzijden omslaan.
De verzameling van familie Diepen bevat zo’n vijftienhonderd foto’s. Een deel daarvan is gedigitaliseerd en kun je hier via onze fotodatabank bekijken. In de archiefcollectie bevinden zich ook nog de archieven van de familie Diepen, de wollenstoffenfabriek Gebroeders Diepen B.V. en het archief van het sociaal fonds van de fabriek. Prachtig materiaal voor verder onderzoek!
