In de film ‘Bankier van het verzet’ wordt de in beeld gebracht hoe op slinkse wijze, onder het oog van de bezetter, door een grote wisseltruc veel geld bemachtigd wordt om het verzet te financieren en joodse onderduikers, werkweigeraars, gezinnen van gevangen verzetsstrijders en ontslagen ambtenaren te ondersteunen. Geheel vrij van sensatie en historische fouten is deze film zeker niet,
lees hier meer
Bij Regionaal Archief Tilburg is een archief ondergebracht wat direct te maken heeft met het
Nationaal Steunfonds (dé bank van het verzet) die o.a.door de gebroeders van Hall in het leven geroepen is.
Voor distributie van de gelden waren er door het land 23 districten, ieder met hun eigen districtshoofden, kassiers, administrateurs en geldlopers.
Aanvragen voor steun werden gecontroleerd en alle betalingen geregistreerd zodat na de oorlog verantwoording kon worden afgelegd.
Een van deze administrateurs was Jan Knuvelder, geboren in 1914 in Arnhem en sinds 1925 wonend in de Loudonstraat in Tilburg
Jan Knuvelder was belast met het verstrekken van geld en bonnen voor een grote groep onderduikers. Hij deed dit voor
LO-LKP district II Noord-Brabant Oost
Vanuit Eindhoven kreeg Jan Knuvelder via het Nationaal Steunfonds in een Philips envelop het geld afgeleverd. Daarnaast werden er ook distributiebonnen verdeeld die buitgemaakt waren bij diverse overvallen. Deze bonnen lagen opgeslagen in Boxtel en werden vandaar uit afgeleverd op de Loudonstraat.
Knuvelder zorgde voor de verdeling van geld en bonnen onder ca. 1000 onderduikers. Hij was in het dagelijks leven boekhouder en in de avonduren verzorgde hij de administratie van verschillende verenigingen. Daarom koos hij er voor de administratie te noteren alsof het om een personeelsvereniging ging.
De betalingen vanuit het steunfonds verwerkte hij in twee schriften in de vorm van een contributieregister want een kasboek met de gegevens van 1000 onderduikers zou in handen van de bezetters rampzalige gevolgen hebben gehad.
De adressen die genoteerd staan zijn in de meeste gevallen niet een onderduikadres maar het adres van een contactpersoon die geld en bonnen in ontvangst nam en doorgaf.
Deze schriftjes en andere documentatie is bewaard gebleven.
Jan Knuvelder is zelf niet erg spraakzaam geweest over zijn verzetswerk waardoor het pas in de jaren tachtig opgemerkt werd. In 1984 heeft Knuvelder deze unieke documenten geschonken aan het toenmalige gemeentearchief van Tilburg. Deze zijn
digitaal in te zien via de website en geven een inkijk in een minder spectaculaire maar onmisbare, en zeker niet zonder risico, daad van verzet.
(Foto Jan Knuvelder 1947, privécollectie Fam. Heerkens)
(Legitimatie L.O. , RAT archief 332 inv.nr. 48)
