Het decembernummer van het
tijdschrift Tilburg is van de pers gerold met een prachtig artikel over de Kaart van Zijnen. De auteur Hans van Dijk leert ons aan de hand van de kaart uit 1760 het oude landschap te lezen en zo de hedendaagse stad Tilburg te 'verklaren'. Van Dijk is verbonden aan Fontys-Bilan en onderzoekt de geschiedenis en de ruimtelijke ontwikkeling van Tilburg. Tijdens het symposium over de Kaart van Zijnen (in juni 2011) hield hij al een boeiend verhaal waarin hij verbanden uitlegde tussen het stratenplan van Tilburg en de Kaart van Zijnen. In het artikel 'Lezen met Zijnen' gaat hij hierop door.
Van Dijk benadrukt dat de
Kaart van Zijnen zo bijzonder is omdat het het prestedelijke landschap laat zien. Vlak nadat Zijnen de kaart in 1760 voltooide, begon Tilburg aan een groeispurt als gevolg van de textielindustrie. Steden als Den Bosch en Breda kunnen niet teruggrijpen op een beeld dat hun stedelijke ontwikkeling 'verklaardt' door weer te geven hoe het oorspronkelijke landschap eruit zag. Doordat Tilburg de Kaart van Zijnen heeft is het wel mogelijk 'het landschap te lezen', wat deze kaart bijzonder waardevol maakt.
Met verschillende voorbeelden laat Van Dijk zien dat het huidige stratenplan is terug te herleiden tot de natuurlijke omstandigheden van het landschap in en vóór de 18e eeuw. Het gebied rond De Moerenburg is een goed voorbeeld. Diederik Zijnen laat met grote precisie zien waar de waterloopjes, sloten, paden en dergelijke liepen. Door die in te tekenen is een deel van het huidige wegenpatroon in dat gebied te verklaren. Door illustraties naast elkaar te leggen van de Kaart van Zijnen, luchtfoto´s, digitale hoogtekaarten en ingetekende kaarten maakt Van Dijk duidelijk hoe het prestedelijke Tilburg te 'lezen' is. Conclusies daaruit gelden voor de huidige stad, maar ook voor veel oudere tijden, ver vóór Diederik Zijnen. Hiermee heeft Tilburg een uniek document in handen.
