Mijn witte donderdagavond bracht ik met een 30tal mensen door in de Brabantse Erfgoedarena. Het auditorium van het Audax Textielmuseum Tilburg bood genoeg ruimte voor een flink robbertje bekvechten. De (Brabantse) opkomst was helaas magertjes, veel mensen uit Amsterdam (ja: zo moeten we de volgende keer toch weer naar A!) en echt vechten was er niet bij. De inzichten waren niet echt nieuw, al werden de standpunten soms redelijk prikkelend verwoord. Een museum zonder voorwerpen (het nieuw te bouwen Nationaal Historisch Museum -in een gebouw: dat dan weer wel! Is Anno niet goed genoeg?) brengt je natuurlijk al gauw bij de vraag hoe authentiek je (als museum, archief) moet zijn, wat authenticiteit überhaupt is en of die objecten nu weg mogen. En de historische sensatie die kwam ook weer om de hoek kijken. De avond inspireerde mij in ieder geval wel tot het leggen van allerlei verbindingen, het maken van gedachtenkronkels en -bruggetjes en het stellen van vragen waarop ik nog lang geen antwoorden heb.
Belangrijke vraag: IS het belang, de essentie van het/een object (in een museum, laten we geschreven, getekend en ander procesgebonden materiaal voor het gemak ook even objecten noemen) de authenticiteit? Ja, soms wel, soms niet, hè. Het ligt er maar net aan wat je er mee wil, wie de authenticiteit waarneemt. Natuurlijk geeft zintuiglijk contact een heel directe band met het object: als je ervoor open staat en in de museumwereld toch vooral als je goede ogen hebt. Het gebruik van multimedia hebben daar nog het aspect van horen aan toegevoegd. Dat is het dan wel, want VOELEN, RUIKEN, PROEVEN!! dat ligt allemaal toch wel moeilijker niet uit onwil, maar ook omdat de vluchtigheid van deze zintuigen moeilijk in authentieke 'bronnen'te vangen zijn. De context kan daarbij een rol spelen: Peter Sigmond gaf het voorbeeld van een ijselsteentje dat hem op de
noordpool deed beseffen dat het echt de Hollanders waren geweest die hier waren, hetzelfde steentje in een museum bracht dat gevoel niet teweeg. Je eigen context is natuurlijk ook nog van belang: de geur van looierijen is voor de meeste mensen een haast ondraaglijke stank, bij mij brengt het direct (want geur is krachtig!) alle goede herinneringen aan mijn jeugd naar boven: mijn vader was
looier en het was 'zijn' geur.
Soms brengt een replica je dichter bij 'kennis'. Tijdens de DEN dagen in december heb ik gefascineerd gespeeld met de hologrammen van potjes en pannetjes (oneerbiedig) van het Gouds museum (?) waardoor je de 'onaanraakbare' museale objecten van binnen en van buiten, van voor naar achter kon bekijken. Ook de prachtige supergefotografeerde schilderijen in het
Prado (en straks 'onze' charters...) maken de originelen bijna overbodig..... En toch: als ik een schilderij wil BELEVEN dan wil ik er met mijn neus bovenopstaan, de kleuren zien, de verf met mijn ogen aftasten, het formaat op me in laten werken. Ja en dan raak ik hevig gefrustreerd als dat prachtige werk in het depot ligt opgeslagen en ik er niet bij mag, moet wachten tot een conservator zo lief is het op te laten hangen.
(wordt vervolgd, denk ik)
