046326 - Tekening. Tekening uit het schetsboek Hendrik Verhees van de voormalige R.K. kerk van St. Jan Onthoofding. Deze kerk dateerde uit de periode rond 1450, maar bij de afbraak van deze kerk op het einde van de 19e eeuw werden fundamenten gevonden van een oudere kerk. Volgens architect Cuypers dateerde dit gebouw uit het begin van de 12e eeuw en was er sprake van een "quartae capelle", een bidplaats van mindere rang. In het cijnsregister van Brussel is in 1340 sprake van "d' erffenisse van de priester in Goirle". Het kapittel van Hilvarenbeek bezat het recht om in Goirle pastoors voor te dragen, het zogenaamde collatierecht. In de 17e eeuw werd de kerk aan de katholieke eredienst onttrokken: vanaf 1639 gingen de Goirlenaren naar een schuurkerk op Spaans-Brabants gebied (Poppels-Nieuwkerk). Op 1 augustus 1674 stortte na een zware storm een deel van de kerktoren in, die bij de restauratie haar zware, stugge vorm kreeg. In 1809 kwam deze kerk weer in handen van de katholieke geloofsgemeenschap. De bouwkundige staat was toen niet best meer, maar na de het verwijderen van de typische dwarsbalken in het schip in 1843 op aanraden van een Goirlese timmerman, raakte de kerk nog meer in verval. In 1849 en 1869 werd de kerk getroffen door blikseminslagen. In 1896 werd de kerk gesloopt, alleen de toren bleef staan. De oude kerk stond parallel aan de huidige Kerkstraat. De nieuwe kerk kwam haaks op de Kerkstraat te staan. - Foto's & Kaarten

Tekening. Tekening uit het schetsboek Hendrik Verhees van de voormalige R.K. kerk van St. Jan Onthoofding. Deze kerk dateerde uit de periode rond 1450, maar bij de afbraak van deze kerk op het einde van de 19e eeuw werden fundamenten gevonden van een oudere kerk. Volgens architect Cuypers dateerde dit gebouw uit het begin van de 12e eeuw en was er sprake van een "quartae capelle", een bidplaats van mindere rang. In het cijnsregister van Brussel is in 1340 sprake van "d' erffenisse van de priester in Goirle". Het kapittel van Hilvarenbeek bezat het recht om in Goirle pastoors voor te dragen, het zogenaamde collatierecht. In de 17e eeuw werd de kerk aan de katholieke eredienst onttrokken: vanaf 1639 gingen de Goirlenaren naar een schuurkerk op Spaans-Brabants gebied (Poppels-Nieuwkerk). Op 1 augustus 1674 stortte na een zware storm een deel van de kerktoren in, die bij de restauratie haar zware, stugge vorm kreeg. In 1809 kwam deze kerk weer in handen van de katholieke geloofsgemeenschap. De bouwkundige staat was toen niet best meer, maar na de het verwijderen van de typische dwarsbalken in het schip in 1843 op aanraden van een Goirlese timmerman, raakte de kerk nog meer in verval. In 1849 en 1869 werd de kerk getroffen door blikseminslagen. In 1896 werd de kerk gesloopt, alleen de toren bleef staan. De oude kerk stond parallel aan de huidige Kerkstraat. De nieuwe kerk kwam haaks op de Kerkstraat te staan.

Fotonummer["046326"]
PlaatsGoirle
Straat["Kerkstraat"]
Datering vanaf1790
Uiterlijke vormprent
OmschrijvingTekening. Tekening uit het schetsboek Hendrik Verhees van de voormalige R.K. kerk van St. Jan Onthoofding. Deze kerk dateerde uit de periode rond 1450, maar bij de afbraak van deze kerk op het einde van de 19e eeuw werden fundamenten gevonden van een oudere kerk. Volgens architect Cuypers dateerde dit gebouw uit het begin van de 12e eeuw en was er sprake van een "quartae capelle", een bidplaats van mindere rang. In het cijnsregister van Brussel is in 1340 sprake van "d' erffenisse van de priester in Goirle". Het kapittel van Hilvarenbeek bezat het recht om in Goirle pastoors voor te dragen, het zogenaamde collatierecht. In de 17e eeuw werd de kerk aan de katholieke eredienst onttrokken: vanaf 1639 gingen de Goirlenaren naar een schuurkerk op Spaans-Brabants gebied (Poppels-Nieuwkerk). Op 1 augustus 1674 stortte na een zware storm een deel van de kerktoren in, die bij de restauratie haar zware, stugge vorm kreeg. In 1809 kwam deze kerk weer in handen van de katholieke geloofsgemeenschap. De bouwkundige staat was toen niet best meer, maar na de het verwijderen van de typische dwarsbalken in het schip in 1843 op aanraden van een Goirlese timmerman, raakte de kerk nog meer in verval. In 1849 en 1869 werd de kerk getroffen door blikseminslagen. In 1896 werd de kerk gesloopt, alleen de toren bleef staan. De oude kerk stond parallel aan de huidige Kerkstraat. De nieuwe kerk kwam haaks op de Kerkstraat te staan.
AnnotatieEen eeuw Goirle 1870-1970, p. 166-168. St. Janskerk - De tegenwoordige St. Janskerk staat op de plaats waar in de 11e eeuw al een stenen kapel heeft gestaan die waarschijnlijk houten voorgangers heeft gehad. In 1450 is rondom de stenen kapel een laatgotische kerk gebouwd, waarna de kapel werd afgebroken. Omstreeks 1629 verviel deze kerk aan de protestanten. - Vanaf circa 1680 beschikte de parochie St. Jan over een schuurkerk in de Bergstraat, die omstreeks 1760 door een nieuwe werd vervangen. Bij deze gelegenheid schonk de Goirlese smid Jan van Aelst een schilderij met een voorstelling van de onthoofding van Jan de Doper. Het is zeer waarschijnlijk van de hand van een der telgen uit de Antwerpse schildersfamilie Francken van Herentals (16e/17e eeuw). - In 1809 kregen de katholieken hun oude, inmiddels zeer bouwvallige parochiekerk terug, die vervolgens een aantal opknapbeurten onderging. Er werd onder andere een hoogaltaar overgenomen van een Roermonds convent, waarboven het schilderij van St. Jans onthoofding werd gehangen. Onder leiding van architect J. Cuijpers begon in 1896 de bouw van een nieuwe, neogotische langbouwkerk met houten gewelven boven het schip en transept. Alleen de oude toren bleef bewaard, maar deze werd verhoogd en voorzien van een nieuw fundament. In de Tweede Wereldoorlog liep de kerk grote schade op; restauratie vond plaats in 1953. - De verering voor de patroonheilige komt op verschillende plaatsen tot uitdrukking in de aankleding van de kerk. In de linkerzijkapel, gewijd aan Maria, is een glas-in-loodraam met een voorstelling van de dood van Jan de Doper. Het raam in de rechterzijkapel, boven het altaar van de H. Familie, stelt de aankondiging van de geboorte van St. Jan voor. In deze kapel staat op de voorgrond een beeld van de patroonheilige. Het eerder genoemde schilderij van de onthoofding hangt vooraan in de kerk, rechts van de rechterzijkapel. Aan elke kant van het koor bevinden zich hoog aan de muur twee beelden, boven elkaar; het beeld linksboven is St. Jan. Achterin de kerk staat een derde St. Jansbeeld, met offerblok.
Datum