Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid publiceert in de aanloop naar 4 en 5 mei een bijzonder deel van zijn Tweede Wereldoorlog-collectie. Het Radio Oranje-archief, bijna 200 uitzendingen, is voor het eerst in zijn geheel online te beluisteren en nieuwe High Definition-scans van 56 films beleven hun primeur op de collectiewebsite,
in.beeldengeluid.nl. Het archief stelt een groot deel van het materiaal beschikbaar op Wikimedia Commons voor hergebruik. Beeld en Geluid blijft daarmee de grootste leverancier van audiovisuele content op Wikipedia ter wereld.
Beeld en Geluid presenteert op in.beeldengeluid.nl filmbeelden over twee specifieke periodes in de oorlog: 1940 en 1945. Zo zijn er haarscherpe beelden beschikbaar uit een
Duitse propagandafilm over de inval van Nederland, met onder andere het bombardement op Rotterdam en luchtopnames van de stad in puin. Ook te zien zijn de beelden van de
ravage bij de gevechtsterreinen aan de IJssel en op de Grebbeberg, Canadezen die vechten voor de
bevrijding van Groningen en de
publieke arrestaties van NSB’ers, die worden uitgejouwd en meegevoerd over straat.
Uit Gilzen Rijen komt de reportage over de
terugkeer van koningin Wilhelmina en prinses Juliana in Nederland, 2 mei 1945. De vorstin en haar dochter landen op vliegveld Gilze-Rijen. De saluerende adjudant links, die de majesteit wil assisteren met het uitstappen, is de verzetsheld en Engelandvaarder Erik Hazelhoff Roelfzema.
Daarnaast wordt het dagelijks leven in beeld gebracht:
soldaten die op straat met kinderen spelen en
zwemmende prinsesjes in Canada. Bijzonder zijn kleurenfilms van een
vooroorlogs Amsterdam en de
bevrijdingsfeesten in de hoofdstad. Deze amateurfilms zijn twee van de weinige kleurenfilms uit deze periode.
Door de hoge resolutie zijn personen en locaties beter herkenbaar. Ook past deze beeldkwaliteit beter bij de verwachtingen van jonge gebruikers. Daarmee brengen de beelden de oorlog dichterbij voor nieuwe generaties.
Radio in bezettingstijd: de stem van strijdend Nederland
Het
Radio Oranje-archief is voor het eerst volledig te beluisteren op de collectiewebsite van Beeld en Geluid. Het programma van de Nederlandse regering in ballingschap werd vanaf
28 juli 1940 dagelijks uitgezonden door de BBC European Service. De bezetter verbood de Nederlandse bevolking naar het programma te luisteren en deed radio-ontvangers in 1943 volledig in de ban.
Van een groot deel van het materiaal zijn de auteursrechten verlopen, waardoor deze opnames in het publieke domein vallen. Beeld en Geluid stelt het materiaal daarom beschikbaar via Wikimedia Commons, zodat het kan worden hergebruikt om bijvoorbeeld artikelen op Wikipedia te verrijken. Beeld en Geluid blijft hiermee de grootste leverancier van audiovisuele content op Wikimedia ter wereld.
