Nederland is een waterrijk land met een lange geschiedenis van waterregulering en polderaanleg. De ligging aan zee en de vele rivieren die het land doorkruisen hebben het land veel opgeleverd, maar zijn vaak ook een grote bron van problemen geweest. De hoge waterstanden van de afgelopen maand tonen aan dat het water in Nederland ook nu nog iets is om rekening mee te houden.
In deze Charter centraal bekijken we aan de hand van een oorkonde uit 1718 hoe Raamsdonk in de 18e eeuw strijd leverde tegen het water. Deze strijd was niet iets eenmaligs: Raamsdonk kent een lange geschiedenis van problemen met hoog water en overstromingen. Het dorp werd grotendeels verwoest tijdens de Sint-Elisabethsvloed van 1421. Het dorp werd daarna iets zuidelijker weer opgebouwd. Maar ook tijdens de laatste grote waterramp in Nederland, Watersnoodramp in 1953 , ontkwam Raamsdonk niet aan de problemen.
Om bescherming te bieden tegen overstromingen lagen er dijken rond Raamsdonk. Ondanks deze dijken had het dorp toch nog veel waterproblemen. In de oorkonde is te lezen hoe de dijken al jaren te lijden hadden onder de ‘hooge vloeden’, waardoor de ‘dijcken seer beschadight, veele doorbraecken geweest, en grontgaaten gevallen waaren’. Het dorp liep hierdoor telkens grote schade op.
Op 1 september 1717 sloeg het noodlot toe. Het water kwam toen zo hoog, dat er een enorm gat in de dijk werd geslagen. Het gat was zo groot dat door de kracht van het water ook de stenen sluis weggeslagen werd. Het hele dorp kwam onder water te staan. Het gat in de dijk was niet meer te repareren. Raamsdonk een nieuwe dijk nodig om zich weer tegen het water te kunnen beschermen.
De schout en schepenen van Raamsdonk wendden zich tot de Staten van Holland en Westfriesland voor een nieuwe dijk. Zij kregen toestemming om de oude, kromme dijken te vervangen voor een nieuwe, rechte dijk. Om dit te betalen mochten zij hiervoor belastinginkomsten gebruiken.
Het aanleggen en onderhouden van de nieuwe dijk kostte enorm veel geld. In dit register is te lezen dat men naar aanleiding van dit charter de kosten voor het vervangen van de dijken inschatte op bijna 6000 gulden. Er is ook een rekening overgeleverd waarin alle losse kosten van het wegnemen van de oude dijken en het aanleggen van de nieuwe dijk gespecificeerd zijn.
Wil je de volledige oorkonde, inclusief scans en transcriptie eens doornemen? Kijk dan eens op onze charterbank.
