In de afgelopen vijf jaar hebben we succesvol het archief van de Schepenbank Tilburg en Goirle 1408-1811 laten conserveren en digitaliseren in het kader van Nationaal Programma voor het Behoud van het Papieren Erfgoed Metamorfoze. Dit was precies 101 meter aan archiefstukken en is digitaal in te zien op onze website.
Nu gaan we binnenkort starten met het archief Dorpsbestuur Tilburg en Goirle uit dezelfde periode (1387-1810). Ook dit archief zal in zijn geheel materieel verzorgd en gedigitaliseerd worden, wat zo’n twee jaar in beslag zal nemen. Reden is dat dit dorpsbestuur naadloos aansluit bij het archief van de Schepenbank Tilburg en Goirle. Bestuursarchieven uit die periode verenigen het bestuurlijk met het rechterlijk archief.
In Tilburg hebben we ervoor gekozen om archieven van dit type steeds te splitsen in twee delen: dorpsbestuur en schepenbank. Tijdens de Franse Revolutie werd het principe gehuldigd van de 'séparation des pouvoirs', de scheiding der machten en de 'Trias Politica'. De verwevenheid van het bestuur en de rechtspraak in één hand werd beschouwd als een misstand die corruptie en bevoordeling van de heersende klasse in stand hield. Zo is het splitsen van de bestuursarchieven het logisch gevolg geworden van de machtenscheiding van de Franse Revolutie.
Dat impliceert dat je goed kunt beargumenteren dat de archieven van het dorpsbestuur en de schepenbank twee kanten van dezelfde medaille zijn en daarom onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Het ene archief kan gewoon niet zonder het andere!
Het dorpsbestuur van Tilburg en Goirle voerde een breed scala aan taken uit zoals regelgeving, bestuur, financiën, onderwijs, zorg voor hygiëne en gezondheid, zorg voor ouderen, weduwen en wezen, armenzorg, toezicht op maten en gewichten, zorg voor de gemeint, toezicht op wegen en wateren, zorg voor openbare orde en veiligheid, brandbestrijding etc. En dat komen we allemaal tegen in dit archief. Daardoor zijn er langlopende ononderbroken series van bijvoorbeeld dorpsrekeningen, de uitvoering van publieke werken, de samenstelling van het bestuur, correspondentie en armenzorg. Deze series bieden uitgelezen mogelijkheden voor structureel en kwantitatief onderzoek. Hieraan ontleent dit archief een grote informatiewaarde en aan datgene wat uniek is.
Kortom, samen met het archief van de Schepenbank van Tilburg en Goirle vormt het archief van het dorpsbestuur één geheel. Door het conserveren en digitaliseren ervan worden bestuur én rechtspraak van de heerlijkheid compleet en gedurende een eeuwenlange onafgebroken periode online beschikbaar voor onderzoek. Pas eind 2025 is het zover en dan kan iedereen er digitaal onderzoek naar doen. Tijd dus om aandacht besteden aan dit unieke dorpsarchief wat uit ruim 3.300 inventarisnummers bestaat en zo’n 43 meter groot is. In juli 2023 gaan we al starten met de bewerking van het archief. Houd onze website in de gaten, want we houden je regelmatig op de hoogte.
