Voor het project Bevrijd van de vergetelheid. Geef elk slachtoffer en gezicht speurt een onderzoeksgroep naar alle Tilburgse oorlogsslachtoffers. Van alle 732 slachtoffers willen zij een levensbeschrijving én foto opnemen in de Wiki Midden-Brabant. Het speurwerk leidde tot veel nieuwe informatie over het doen van onderzoek naar de Tweede Wereldoorlog. Gaandeweg ontstond het idee om deze kennis te bundelen in een gids.
Op 26 oktober 2022 presenteerden we met trots onze Onderzoeksgids slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. De studiezaal was bijna te klein voor alle geïnteresseerden, het onderwerp kan op zeer veel belangstelling rekenen.
Tijdens de presentatie gaven de onderzoekers Sterre Schlink en Sanne Schraa inzicht in de verhalen die zij konden reconstrueren naar aanleiding van hun onderzoek. Sterre onderzocht de gebeurtenissen die leidden tot de dood van Willem van de Voort en de broers Jan en Janus Appels. Zij werden in september 1944 gefusilleerd nadat zij werden verdacht van het verbergen van wapens in hun houtzagerij in Udenhout. Veel informatie voor de reconstructie van het verhaal was afkomstig van het Nationaal Archief.
Sanna Schraa deed uitgebreid onderzoek in de archieven van het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven. Daar stuitte ze op het dagboek van een anonieme zuster, die schrijft over haar herinneringen aan het Japanse interneringskamp Bankinang op Sumatra. Het dagboek komt uit de archieven van de Zusters van Liefde uit Tilburg. Het geeft een persoonlijk, uniek en uitzonderlijk gedetailleerd beeld van de dagelijkse gang van zaken voor de missiezusters in het kamp. Het dagboek is gevuld met kleurrijke tekeningen en tekst (vaak in dichtvorm).
Het eerste exemplaar van de onderzoeksgids werd door Astrid de Beer uitgereikt aan Hélène Briaire van de Oorlogsgravenstichting. Hélène is een van de gastschrijvers in de gids. Zij legt in haar artikel uit wat het werk van de Oorlogsgravenstichting behelst én hoe de gegevens uit het archief voor iedereen te raadplegen zijn. Voor onze onderzoekers is het een waardevolle bron, bijzonder dus om aan Hélène het eerste exemplaar te overhandigen.
Astrid zette ook de onderzoekersgroep in het zonnetje. Zonder hun en haar eigen werk zou er geen onderzoeksgids gekomen zijn, en zou de informatie over oorlogsslachtoffers in de Wiki Midden-Brabant nu niet zo enorm gegroeid zijn.
Astrid de Beer verwoordt wat de drijfveer is voor dit project: “Hoewel de Tweede Wereldoorlog bijna tachtig jaar geleden is geëindigd, blijft het belangrijk de slachtoffers hiervan te herdenken. Door hun verhaal te vertellen houden we de herinnering aan hen die gestorven zijn levend voor komende generaties. ‘Een mens is immers pas vergeten als zijn naam vergeten is’. Juist als komende jaren de laatste ooggetuigen van de oorlog wegvallen en ook de generaties na hen steeds ouder worden, blijft dit belangrijk. Nu is het nog (net) mogelijk om verhalen op te halen van ooggetuigen en van nabestaanden.”
De geslaagde bijeenkomst werd afgesloten met een borrel, waarna iedereen met een exemplaar van de gids huiswaarts ging.
De foto's zijn gemaakt door Maria van der Heyden.
