Donderdag 14 december 2017 organiseerde Regionaal Archief Tilburg
Van Scriptorium naar Charterbank. Trends in het ontsluiten van oorkonden, een symposium over het ontsluiten en digitaal beschikbaar maken van charters. Het symposium werd georganiseerd in samenwerking met
Huygens ING,
Universiteit Utrecht,
Brabants Historisch Informatie Centrum,
Stichting Brabantse Bronnen, en er was ook een ruime afvaardiging van de
Universiteit Gent, wat het symposium een internationaal karakter gaf. Aanleiding voor het symposium was het afsluiten van het project waarin vrijwilligers alle charters uit de collecties van Regionaal Archief Tilburg hebben getranscribeerd én de lancering van de nieuwe website waarop de resultaten van deze monsterklus gepubliceerd worden: de
Charterbank Regionaal Archief Tilburg.
Het openingswoord werd verzorgd door Astrid de Beer, die nog eens benadrukte hoe belangrijk de rol van de vrijwilligers was bij het opzetten van de charterbank. Vervolgens was het woord aan Mark Vermeer (Universiteit Utrecht). Hij vertelde over de totstandkoming van de charterbank, de lange weg die er afgelegd is en welke beslissingen er gedurende dit traject genomen zijn. Geertui van Synghel (Huygens ING) deelde vervolgens enkele methodologische beschouwingen over het digitaal ontsluiten van charters met de zaal. Tevens liet zij eerste resultaten zien van het programma Transkribus, een programma dat op basis van eerder aangeleverd materiaal zelf transcripties van documenten kan maken. Hoewel dit proces nog niet lang foutloos verloopt, stemden enkele voorlopige resultaten hoopvol voor de toekomst.
De laatste twee lezingen voor de pauze werden verzorgd door Jan Burgers en Els de Paermentier. Burgers (Universiteit van Amsterdam en Huygens ING) sprak over de Digitale Charterbank Nederland, een project in ontwikkelingsfase waarin uiteindelijk alle middeleeuwse charters in één portaal doorzoekbaar zijn. De Paermentier (Universiteit Gent) richtte zich juist op de andere zijde van het digitaal ontsluiten: de gebruiker. Waar heeft de onderzoeker precies behoefte aan bij digitale tools?
Na de lunch was er de keuze uit drie verschillende workshops. Men kon een afdaling maken naar het depot om daar kennis te maken met inktvraat en andere vormen van schade aan archivalia, dit onder leiding van Ivonne Lipsch (Regionaal Historisch Centrum Eindhoven). 
Als je zelf de handen uit de mouwen wilde steken was er de mogelijkheid tot het volgen van een workshop restaureren met Japans papier, gegeven door DP Conservation. Behoefte aan wat frisse lucht? Er kon ook gewandeld worden, onder bezielende leiding van gidsen van de Stadsgidserij Tilburg.
Na de workshops was het tijd voor de tweede lezingensessie. Deze werd afgetrapt door Jeroen Deploige (Universiteit Gent), met een levendige beschouwing over de mogelijk- en de moeilijkheden van de digitale ontsluiting van het middeleeuwse tekstuele erfgoed. Hij werd opgevolgd door Jan Sanders (BHIC) die zijn lezing wijdde aan de geschiedenis, archieven en charters van de Brabantse norbertijnenkloosters van Postel, Berne en Sint-Catharinadal. Het was tot slot aan Tineke van Gassen (Universiteit Gent) om af te sluiten met een lezing over hoe men in de late middeleeuwen zelf orde schiep in de charterverzameling. Met haar verhaal over middeleeuwse inventarisatiepraktijken was de cirkel praktisch weer rond: van scriptorium naar charterbank!
De PowerPoint-presentaties van de sprekers staan inmiddels online en zijn hier te vinden:
Mark Vermeer: Over scriptor en transcriptor
Geertrui van Synghel: Transcribus
Els de Parmentier: De historicus als stakeholder
Jeroen Deploige: Narative Sources en Diplomata Belgica
Jan Sanders: Three of a kind
Tineke van Gassen: Inventarisatiepraktijken Gent en Brugge
Op Flickr vind je een fotocompilatie van de dag. De foto's zijn gemaakt door William van der Voort.
Op de site van
Omroep Brabant bekijk je het nieuwsitem terug van 8 december 2017 (met video).
Op Twitter lees je de
tweets over het symposium.
Op
Historici.nl lees je een verslag van Stef Uijens
