De Knippenbergprijs is vernoemd naar de Nederlandse katholieke priester, classicus, historicus en onderwijzer drs. Willy Knippenberg (1910-2005), die geldt als een van de peetvaders van de regionale geschiedbeoefening in Noord-Brabant.
Hij stond aan het begin van de oprichting van enkele Brabantse musea en was daarin lange tijd bestuurlijk actief. Daarnaast stimuleerde hij tot op hoge leeftijd de volkskunde en het onderzoek naar de natuurlijke historie van de provincie, gebieden waarop hij ook zelf actief was.
De Knippenbergprijs werd in 2007 ingesteld op initiatief van de Stichting Brabants Heem, de Leerstoel Cultuur in Brabant aan de Universiteit van Tilburg, de Historische Vereniging Brabant, het Noordbrabants Museum en het Nederlands Centrum voor Volkscultuur. Aanvankelijk werd de prijs jaarlijks uitgereikt, sinds 2012 is het een tweejaarlijkse prijs. De Knippenbergprijs wordt uitgereikt aan een persoon of vereniging in Brabant die een activiteit ontplooit heeft in de geest van Knippenberg. Iedere keer wisselt het thema waarop activiteiten kunnen worden voorgedragen. Uit de voorgedragen personen of projecten selecteert een onafhankelijke jury een aantal genomineerden.
De prijs wordt uitgereikt met een steeds wisselend thema. Voor 2016 is gekozen voor: Bewoners op de kaart.
Het thema historische geografie leeft al jaren in heemkundige, historische en archeologische verenigingen in Noord-Brabant. Talloze vrijwilligers hebben de gegevens uit de kadastrale registers bewerkt en ontsloten en gekoppeld aan gegevens over landschap, archeologie, bewoners, huizen, grondgebruik, enzovoort. De zich steeds ontwikkelende digitale mogelijkheden stellen heemkundigen in staat deze kennis met elkaar en met anderen te delen. Er zijn websites gebouwd, tentoonstellingen ingericht, fietsroutes en apps gemaakt en soms vindt de verzamelde informatie zijn weg naar beleidskaarten voor archeologie, erfgoed en ruimtelijke ordening van gemeenten en streekorganen.
Wim de Bakker, o.a. vrijwilliger bij Regionaal Archief Tilburg, is door de heemkundekring “de Kleine Meijerij” uit Oisterwijk voorgedragen voor deze prijs en is één van de drie genomineerden.
Al jarenlang doet Wim onderzoek naar historische en kadastrale gegevens in de gemeente Oisterwijk.
De weerslag hiervan is naast in publicaties ook te vinden op de website www.devrijheidoisterwijk.nl
Dit is een bijzondere website waar een begin is gemaakt met de digitalisering van historische geografie en bewonings- en bewonersgeschiedenis van de oude vrijheid Oisterwijk, die in veel gevallen ruim zeshonderd jaar teruggaat. De site is ontstaan uit een jarenlange samenwerking met mr. Gerard Berkelmans (1931-2010) waarin Wim de Bakker de kar heeft getrokken. Een bezoek aan de website www.devrijheidoisterwijk.nl is een verrassende informatieve belevenis van formaat.
Op zaterdag 12 november wordt de winnaar van de Knippenbergprijs bekend gemaakt.
De andere genomineerden zijn:
Heemkundekring ’het Goede Spoor’ met het project ‘Thuis in Waspik’.
De Afdeling Erfgoed van de gemeente ’s-Hertogenbosch, voorgedragen door de Kring Vrienden van ‘s- Hertogenbosch.
