Aan het Wilhelminapark 54 staat met grote letters ‘Goretti’. Tegenwoordig is het negentiende-eeuwse pand een creatieve broedplaats, maar de naam verwijst nog naar het verleden. In de vorige eeuw was hier het Maria Gorettihuis gevestigd. Een thuis voor ‘verlaten kinderen’, oftewel voor kinderen uit ontwrichte gezinnen. Aan het Wilhelminapark werden ze opgevangen onder de vleugels van de zusters carmelitessen.
Met de film van de deze maand nemen we een kijkje in het dagelijks leven van de ‘Verlaten kinderen’, of beter: in het roomse leven. Religie speelde namelijk een grote rol in het Maria Gorettihuis. De film is een fragment uit een langere film, waarvan alle delen zijn te bekijken via het YouTube-kanaal van Regionaal Archief Tilburg.
Het Maria Gorettihuis: een korte geschiedenis
-fotograaf-onbekend-collectie-regionaal-archief-tilburg-foto-603751-.jpg?Status=Master&sfvrsn=fab5c75c_1)
De geschiedenis van het Tilburgse tehuis begint aan het Sint Annaplein. Kort na 1900 opende de zusters carmelitessen van het Goddelijk Hart van Jezus hier de deuren van een klein huis voor de ‘verlaten kinderen’. In 1912 verhuisden ze naar kloostergesticht Sint Josephshuis Sint Anna aan het Wilhelminapark. Deze locatie zou in 1950 een nieuwe naam krijgen: het Maria Gorettihuis.
De naamswijziging houdt verband met de heiligverklaring van de Maria Goretti in dat jaar. Maria (1890-1902) was een Italiaans meisje dat op elfjarige leeftijd werd belaagd door de twintigjarige Alessandro Serenelli. Toen ze zich verzette stak Serenelli haar veertien keer met een mes. Twee dagen later overleed Maria, maar niet voordat ze haar moordenaar had vergeven. Serenelli werd tot dertig jaar cel veroordeeld, waar zijn slachtoffer in een visioen aan hem verscheen. Na het uitzitten van zijn straf vroeg hij ook Maria’s moeder om vergeving. Deze kreeg hij en hij zou zijn verdere leven sluiten als lekenbroeder bij de Kapucijnen in Macerata.
Maria Goretti werd in 1950 heilig verklaard, in bijzijn van zowel haar moeder als haar moordenaar. Ze werd de patrones van jonge meisjes en slachtoffers van seksueel geweld. Vandaar dat vanaf de jaren vijftig meerdere scholen en tehuizen naar de jeugdheilige werden genoemd. Waaronder ook het Tilburgse Maria Gorettihuis.
Aan het Wilhelminapark kregen de kinderen in de eerste instantie alleen een dak boven het hoofd, maar vanaf 1957 opende de zusters een eigen kleuterschool. Hoewel in 1963 nog een nieuw kloostergebouw werd geopend, vertrokken de zusters in 1972. Het Maria Gorettihuis werd overgenomen door leken en ging later op in stichting Kompaan.
De tekst gaat verder onder het fragment.
De jaren 50 en 60 op film
De filmbeelden laten het tehuis zien in de jaren 1956-1962. We zien de prachtige tuin in de winter. Witte bomen en struiken vormen een winterwonderland. Een non loopt door de galerij, met op de voorgrond een besneeuwde crucifix. Binnen is het echter warm in de oude keuken van zuster Emanuela. Er worden eieren gebakken, eten borrelt in grote pannen en uiteraard moet ook de afwas gedaan worden.
De film vervolgt met warmere seizoenen. De zusters en kinderen hebben zich buiten verzameld voor een bijzondere gebeurtenis. De eerste auto van het Maria Gorettihuis wordt gezegend door pater Van Geloven. In de hoop dat vele veilige ritjes zullen volgen.
Religie blijft de boventoon voeren in de film. Een kort fragment toont de nieuwe kapel. Deze wordt ingezegend door monseigneur Bekkers. Dan volgt een registratie van een optreden ter ere van het zestigjarige bestaan. Op het toneel worden de pagina’s van een groot boek omgeslagen. Het boek vertelt de geschiedenis. Voor de kinderen is ook een rol weggelegd. Ze brengen geschenken, spelen toneel en dansen. Het is een feestelijk geheel.
De film besluit in de zonnige tuin. Kleurbeelden tonen een sacramentsprocessie. Kinderen en zusters lopen met vaandels door de tuin. De meisjes zijn gekleed als bruidjes, de jongens als misdienaars. Er worden groepsfoto’s gemaakt en de sfeer lijkt uitgelaten. Het zijn bijzondere beelden van een belangrijk stuk Tilburgse geschiedenis.
Wil je meer film?
Bekijk hier een overzicht van alle films van de maand.
