Bevrijd van de vergetelheid. Geef elk oorlogsslachtoffer een gezicht

13
22-04-2021
  • onderzoek
  • WOII
  • WO2
  • oorlogsslachtofffers
  • Wiki Midden-Brabant
Collage van foto's oorlogsslachtoffers

Op 4 mei start Regionaal Archief Tilburg met een project om alle oorlogsslachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog een levensbeschrijving én een gezicht te geven.
Hoewel het meer dan 75 jaar geleden is dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog blijft het belangrijk de slachtoffers te herdenken. Door hun verhaal te vertellen willen we de slachtoffers eren en de herinnering aan hen levend houden. Alle Tilburgse oorlogsslachtoffers zijn opgenomen in de Wiki Midden-Brabant  en we streven er naar van ieder een levensbeschrijving én foto op te nemen. Helaas hebben we van sommigen maar beperkte of soms helemaal geen informatie behalve naam en overlijdensdatum. Wie was de persoon achter de naam?

752 Oorlogsslachtoffers604475 - Familie Stalpers-van Velden. Beeldcollectie Regionaal Archief Tilburg
De Tweede Wereldoorlog heeft heel veel mensenlevens gekost. In de wiki staan nu 752 namen van omgekomen personen. Deze lijst is gebaseerd op het onderzoek dat archiefmedewerker Gerrit Kobes enkele decennia terug heeft gedaan. In de loop van de jaren zijn er ca. 100 namen van oorlogsslachtoffers op de lijst bijgezet.
De groep oorlogsslachtoffers is heel divers. 132 Joodse Tilburgers zijn vermoord in concentratie- en vernietigingskampen als Auschwitz, Bergen-Belsen en Sobibor. De lijst bevat ook mensen die omgekomen zijn in Duitsland tijdens werkzaamheden voor de Arbeitseinsatz. Onder de slachtoffers bevinden zich militairen, zowel van Nederlandse als geallieerde zijde: Australische, Engelse en Poolse (veelal jonge) mannen vonden in Tilburg hun laatste rustplaats.

Tot de slachtoffers behoren ook mensen uit het verzet, die de dood vonden in concentratiekampen, op ’n fusilladeplaats, gedood werden tijdens de actie of die ene verzetsman, die werd doodgeschoten door zijn eigen makkers omdat zij hem niet meer vertrouwden. Er waren ook talloze vrouwen, mannen en kinderen (soms nog maar baby’s) die de bombardementen en beschietingen niet overleefden, zoals bijvoorbeeld het gezin Stalpers-Van der Velden dat om het leven kwam tijdens het bombardement van 10 mei 1940 in de Noordstraat.  Ook agenten, die weigerden met de Duitse politie samen te werken, staan in de lijst. Zij werden vaak gearresteerd en gedeporteerd. En soms zijn er mensen die door een ongelukkige speling van het lot de dood vonden, zoals de vijftienjarige Wilhelmus van Ooijen, die op 5 september 1944 op de Kanaaldijk stond en getroffen werd door een waarschuwingsschot van een agent die een plunderende menigte wilden tegenhouden. Opvallend is dat de meeste oorlogsslachtoffers zijn gevallen na de officiële bevrijding van Tilburg, door bombardementen, beschietingen en raketten.

604412 - Johannis Leijten. Beeldcollectie Regionaal Archief TilburgHelp jij ons met het schrijven van het levensverhaal van deze persoon?

We hebben jouw hulp nodig om deze levensverhalen vast te leggen door ontbrekende informatie aan te vullen met verhalen of foto’s. We ontvangen je reactie graag via info@regionaalarchieftilburg.nl  o.v.v. Wiki Oorlogsslachtoffers. Het project loopt van 4 mei 2021 tot 27 oktober 2022, de dag waarop Tilburg - na wekenlange strijd-  bevrijd werd. We houden iedereen via dit blog en sociale media op de hoogte van de vorderingen en we zullen regelmatig verslag doen van verhalen over de oorlogsslachtoffers.

Bekijk hier de lijst met alle namen.
Voor foto's van de oorlogsslachtoffers, kijk op het bord Bevrijd van de vergetelheid op Pinterest.

11 reacties

Reageren
  1. Emma | Jun 14, 2023
    Ik wilde even een kort berichtje achterlaten om je te bedanken voor de informatieve en boeiende inhoud die je consequent levert. https://whydonate.com/draagmoederschap/
  2. Arnoud-Jan | May 29, 2021
    Beste Astrid, de lijst van Joodse oorlogsslachtoffers is langer dan de door De Beer & Kobes getelde 132 personen. Jardena Gil kwam circa 170 personen. Met vriendelijke groet, Arnoud-Jan Bijsterveld
  3. Astrid | May 25, 2021
    Beste Goijaart, Het verhaal over uw oudtantes is binnengekomen via de mail. Dank daarvoor, ik vind het een mooi verhaal met dito foto's. U krijgt van mij een bericht terug via de mail, ook over het aanleveren van de foto's. Hartelijke groet, Astrid
  4. Astrid | May 25, 2021
    Beste Gemma, hartelijk dank voor je reactie! De foto van Cornelius van de Klundert is nu ook te vinden op Pinterest. Heb je misschien meer informatie over hem? We willen nl. niet alleen graag een foto hebben maar ook een levensverhaal. Uit wat voor gezin kwam hij? had hij kinderen? Bij welke fabriek werkte hij in Tilburg als wever? In welk bedrijf werkte hij in Duitsland tewerkgesteld? Vwb het al dan niet opnemen van Duitsers: ik waardeer je stellige mening hierover. Dit wordt nog intern besproken.
  5. John W | May 19, 2021
    Wat te denken aan de gevallen Tilburgers in Duitse dienst (Holland-Legion Wss).Men wist: Na de jaren van de US Beurskrach was de economie in een crisis geraakt.In het Pruisische Duitsland van de Hindenburg regering heerste volledige inflatie.Over een Postzegel van 5 miljard mark moest men bij aankomst 300.000 mark strafportbijbetalen, omdat tijdens de verzendtijd de 5miljard mark, 300.000,- minder waard was geworden.Er was hier in Nederland dus geen oorlog voor nodig geweest om een voedsel distributieop te leggen; dat was er dus al.....schaarste.De bezetting heeft het alleen nog maar erger gemaakt.Mijn moeders moeder Vermeer moest vanuit de minister Mutsaersstraat, te voet naar Hulten,de boer op om voor fl 100,-  een witte kaas te bemachtigen. (witte kaas=te jong om te eten).Zij ging kooltjes rapen bij de inrit van het gasfabriek, als zoals door vele Tilburgers werd bijgehouden,wanneer er een nieuwe lading steenkool werd afgeleverd, er kolen van de kar vielen bij het binnenrijden.Centrale verwarming was er niet, en hout uit de bossen jatten mocht ook niet......Alles was op rantsoen, en wat je dan kreeg was surrogaat...eikeltjes koffie, kleibrood, en buktabak;(gemaakt van gevonden peukjes (moes je oprapen en dus voor bukken) .... Dan stond in 1941-1942 op aangeplakte posters op pleinen: Meld U aan ! Ge zijt een goed Nederlander ; gaat in het Holland Legioen !gaat ten strijd tegen den Bolsjewiek  .......zij hebben de beurzen gesprongen...voor uw gezin word gezorgd !!    1. Strijden tegen den Bolsjewiek (communisten).  2. Goed loon  3. Gezin had geen gebrek (kreeg goede levensmiddelen, stook, schoeisel en kledij)  4. Mooi uniform.Van alle verschrikkingen en enige vorm van Holocaust wist men dan nog helemaal niets.....Een heel aantal Tilburgers schreven zich in.Inderdaad (ook wegens de delicate aard, schaamte en vrees voor onbegrip van nabestaanden)nog erg onbelicht gebleven....In mijn onderzoeken verschillende malen een 'Rotes Kreuz correspondentie van 'Das Standesamtaan de betreffende familie, aangetroffen........dat laat je dan dupliceren, maar uit respect wordslechts de vermelding en bron gebruikt.....niet de weergave van het stuk zelf.Het RAT heeft nog een behoorlijke hoeveelheid veilig bewaard gebleven, in de diepten van haar buik.Maar dat alles neemt niet weg, dat ook die gevallenen ...oorlogsslachtoffers zijn.      
  6. Goijaart | May 19, 2021
    Ondertussen heb ik een verhaal geschreven over twee oudtantes van mij, die ik nooit gekend heb. Ze kwamen om het leven door de vliegende bom die op Mariëngaarde neerstortte. Later deze week zal ik er een aantal foto's bij zoeken uit het familie-fotoarchief dat ik toevallig sinds een jaar aan het opbouwen ben. Daar zitten ook kinderfoto's bij. Het verhaal zal ik e-mailen. Maar hoe stuur ik de foto's in? Ik heb de originele foto's maar ook door mezelf gemaakte scans. Ik kan me voorstellen dat het Regionaal Archief misschien betere scans kan maken dan ik.
  7. Gemma | May 19, 2021
    Ik zie bij de oorlogsslachtoffers op Pinterest geen foto van een oom van mijn man. Er is wel een overlijdensprentje en foto aanwezig. Ik weet dat zijn zoon, toen bij overlijden vader 4 jaar was, en er trots op was dat hij een foto deelde, van zijn vader zodat hij nooit vergeten zou worden. Zeg maar een posthuum eerbewijs aan zijn vader die hij nauwelijks gekend heeft. Betreft: Cornelis Franciscus van de Klundert. Misschien dat dit aangepast kan worden.  ???? Ik heb nog wel een reactie op het bericht van Berry hierboven. In mijn ogen moeten er geen Duitsers bij vermeld worden. Zij zijn gewild, of ongewild, oorzaak van alle ellende van toen. Dat het nu na 75 jaar enigszins in de vergetelheid raakt, wil nog niet zeggen dat ze nu toch in de treurige lijst van slachtoffers terecht kunnen komen. Wat gebeurt is, is gebeurt. Maar dit is toch te heftig. Houd het bij de oorlogsslachtoffers uit eigen omgeving. Anders moeten we eerder nog alle soldaten, polen, canadezen, engelsmannen en noem ze maar op ook vermelden. Zelfs eerder nog dan de Duitsers.    Hoop dat dat in de overweging meegaat. Fijn weekend Gemma vd. Klundert- Bertens
  8. Missing user | Apr 29, 2021
    Hallo Berry, Bedankt voor je reactie. Je legt meteen de vinger op de gevoelige plek! Inderdaad, in de lijst zitten geen omgekomen Duitsers. Het lijkt me goed om dit eerst intern te bespreken.
  9. Astrid | Apr 29, 2021
    Hallo Lianne, Bedankt voor je reactie. Oorlogsslachtoffers uit Hooge en Lage Zwaluwe zijn ook van harte welkom!
  10. Berry | Apr 29, 2021
    Mooi initiatief. Met het risico dat ik een knuppel in het hoenderhok gooi: bij het doorlopen van de lijst mis ik één categorie oorlogsslachtoffers: de Duitsers. Horen die er 75/80 jaar na dato nog niet bij? Ze vochten natuurlijk niet voor de goede kant, maar het blijven natuurlijk mensen met familie/nabestaanden. Niet iedereen stond te juichen om aan de oorlog deel te nemen en om Nederland te bezetten. Vaak hadden ze simpelweg geen keus. Je moest je Wehrdienst vervullen.Verschillende rasechte Tilburgse jongens zijn overigens in Rusland gesneuveld. Ze hadden de pech dat ze een Duitse vader hadden en moesten verplicht in dienst bij de Wehrmacht. Weigeren was er in die tijd ook niet bij. Dat betekende in de meeste gevallen de dood na een korte rechtszaak.Ik krijg net een foto binnen van een Duitse jongen in uniform die in 1944 in Tilburg is gemaakt. Als je het gezicht ziet: het is nog een kind.
  11. Lianne | Apr 28, 2021
    Beste lezer, Behoren oorlogsslachtoffers uit woonplaatsen Hooge en Lage Zwaluwe en Breda tot het gebied waar u gegevens over zoekt? Met vriendelijke groet, Lianne Kouters

    Reageren

    Contact en informatie
    sluit Hulp nodig?
    We helpen je graag van maandag t/m vrijdag van 10:00 tot 16:00 en van 19:00 tot 22:00 uur via chat.
    Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag wel stellen via een e-mail naar info@regionaalarchieftilburg.nl.

    sluit Online op dit moment
    chatOnline -
    Stel een vraag