Iedere gemeenschap heeft bepaalde waarden en gebruiken. Deze gedeelde ervaringen hebben een verbindend effect op een groep mensen. Soms botsen tradities echter met persoonlijke opvattingen, en dat leidt dan weer tot een reactie vanuit de gemeenschap. Vandaag aandacht voor de ‘rent-kwestie’ van oktober 1940 in het buurtschap Boshoven, te Alphen.
Het huwelijk is een van de belangrijkste gebeurtenissen binnen iemands leven. Een trouwerij is dan ook vaak omgeven met tradities en gebruiken. In Boshoven was het gebruikelijk dat de ouders van de bruidegom een rent schonken aan de buurt. Deze bestond uit het organiseren van een bieravond voor alle meerderjarige mannen uit Boshoven. Traditioneel vond deze bieravond plaats in café In het zand. Zo’n bieravond verliep meestal vlekkeloos, alle mannen dronken een biertje en gedurende de avond kwam het bruidspaar ook nog even langs om felicitaties te ontvangen. Het liep in 1939 echter uit de hand, er werd te veel gedronken en men morste veel bier over de vloer van het café.
De bieravond had dan ook zowel voor- als tegenstanders. De heer R. besloot in oktober 1940 geen rent aan de buurt te schenken bij de bruiloft van zijn zoon. Vanuit de buurt stuitte dit op grote weerstand. Regionaal Archief Tilburg bezit een collectie brieven, geschreven door ‘het grootste gedeelte der mannelijke bewoners van Boshoven’ en gericht aan de heer R., de toekomstige bruid en uiteindelijk zelfs aan meneer pastoor.
De brieven bieden een unieke kijk in de rol van traditie binnen het gemeenschapsleven tijdens de tweede wereldoorlog. De toonzetting van de brieven is niet mals:
"Is het u niet bekend, welk een zuur leergeld werdt betaald door hen, die reeds vroeger hetzelfde idee trachten door te voeren? Meent u werkelijk dat het u zal gelukken, wat anderen voor u, nooit vermochten?"
De buurtbewoners hielden het niet enkel bij woorden. Zo werden er op de trouwdag pamfletten aan de bomen gehangen. De brieven tonen aan dat tradities voor de Boshovenaren, zeker in de oorlog, belangrijk waren om het gevoel van gemeenschap vast te houden:
"Waarlijk jammer is het, dat het menschdom zich niet meer beijvert, het oude te handhaven, want al het nieuwe heeft de menschheid, tot nu toe, zeer weinig geluk gebracht."
Het was uiteindelijk pastoor Binck die uitspraak deed over de kwestie. Hij wijdde er een preek aan en bemiddelde tussen de verschillende partijen. De pastoor maakte van de gelegenheid mooi gebruik om de buurtbewoners te wijzen op de deugd van gematigd drinken. Er werd besloten dat de heer R. een geldbedrag alsmede een hoeveelheid bier moest geven aan de buurt en met die oplossing was de goede vrede in de gemeenschap weer hersteld.
Volledige transcriptie van de brieven hier. Dank aan de heemkundige kring 'Carel de Roy', Karel Geerts in het bijzonder voor meer achtergrondinformatie over de rent.
